................................................................................................................................................................................................
เครื่องหมาย
................................................................................................................................................................................................
เครื่องหมายมหาวิทยาลัย
ลักษณะเครื่องหมายของมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ เป็นลักษณะรูปอาร์มโดยมีชื่อมหาวิทยาลัยอยู่ด้านล่าง
และมีกระถางคบเพลิงอยู่ด้านบน ภายในรูปอาร์มมีสัญลักษณ์ต้นมะหาด หนังสือและธรรมจักร
ความหมายของเครื่องหมายมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ มีความหมายดังนี้

ธรรมจักร
   

เป็นสัญลักษณ์ของธรรมะ คุณงามความดี มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ตระหนักถึงธรรมะอันพึงมี ของนักศึกษาเป็นพื้นฐานของการดำรงชีวิตที่สมบูรณ์ในสังคม


คบเพลิง
   
เปรียบเสมือนแสงสว่างแห่งปัญญาและความสำเร็จ ทางมหาวิทยาลัยมีความมุ่งมั่นที่จะจุดประกาย ทางความคิดให้เกิดแสงสว่างแห่งปัญญา

หนังสือ
   
เป็นสัญลักษณ์ของขุมทรัพย์ทางปัญญาเป็นแหล่งความรู้ ก่อให้เกิดพลังทางปัญญาและพลังทางความคิด

ต้นมะหาด
   
เป็นสัญลักษณ์ของตำนานชื่อ อำเภอหาดใหญ่ จากคำบอกเล่าของบรรพบุรุษ

ความหมายของ"หาดใหญ่"มาจากคำว่า มะหาด+ใหญ่ หมายถึง ต้นไม้ชนิดหนึ่งเป็นต้นสูงใหญ่ ชื่อมะหาด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ และเครื่องหมายของหมู่บ้าน และในที่สุดชื่อนั้น ก็ใช้มาจนถึงทุกวันนี้ในชื่อ อำเภอหาดใหญ่ และในขณะเดียวกันมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ คำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ต้นมะหาดจึงเป็นสัญลักษณ์แห่งการรักษาสิ่งแวดล้อม

ความหมายโดยรวม คือ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ มีเจตนารมณ์อันแน่วแน่ที่จะพัฒนาเยาวชนของชาติ ในการศึกษาระดับสูงควบคู่ไปกับการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมของชาติ การรักษาสิ่งแวดล้อมตลอดจนการให้เยาวชน ได้ระลึกถึงการนำ ความรู้ ความสามารถและคุณธรรมไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ตนเองและส่วนรวม

.............................................................................................................................................................................................
สีประจำมหาวิทยาลัย


สีน้ำเงินขาวแดง
ความหมาย
  สีน้ำเงิน หมายถึง ความกล้าหาญ แข็งแกร่ง 
  สีขาว  หมายถึง  ศาสนา ความบริสุทธิ์ การเสียสละ
  สีแดง หมายถึง  ชาติ   ความแข็งแกร่ง   กล้าหาญ
ความหมายโดยรวม

มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ให้ความสำคัญสำหรับการให้การศึกษาของเยาวชนในท้องถิ่น และมุ่งมั่นที่จะให้นักศึกษาของมหาวิทยาลัยหาดใหญ่มีความทุ่มเทด้านการเรียนรู้อย่างจริงจัง เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมในสังคมให้ดียิ่งขึ้น รวมทั้งการเสียสละเพื่อส่วนรวม
.............................................................................................................................................................................................
ปรัชญา ประจำมหาวิทยาลัย

“ รู้คิด รู้ธรรม รู้สำเร็จ ”
 
ความหมาย
นอกเหนือจากความตั้งใจในการพัฒนาการศึกษาในระดับสูงแก่เยาวชนและประชาชนใน ท้องถิ่น ทางมหาวิทยาลัยมุ่งหวังที่จะพัฒนาเยาวชนของชาติให้มีการพัฒนาความคิด ความรู้ ความสามารถ การไตร่ตรองในการที่จะกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เพื่อประโยชน์แก่ตัวเยาวชนและส่วนรวมมากที่สุด โดยตั้งอยู่บนพื้นฐานของความถูกต้องและในที่สุดเยวชนก็จะรู้จักกับความสำเร็จเมื่อรู้คิดและรู้ธรรม



ปณิธาน
มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ มีปณิธานและความมุ่งมั่นที่จะจัดกระบวนการเรียนการสอนทุกอย่างเพื่อ พัฒนาศักยภาพของนักศึกษาแต่ละคนให้เจริญเติบโตสูงที่สุดแห่งสมรรถภาพให้เป็นบุคคลที่เพียบพร้อมสมบูรณ์ทั้งในด้านวินัย คุณธรรม และสติปัญญาความรอบรู้โดยมีจุดมุ่งหมายหลักคือ ให้นักศึกษาเป็นบัณฑิตที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล เน้นเป็นพิเศษให้นักศึกษาเจริญก้าวหน้าเป็นมืออาชีพในสาขาวิชาที่เรียน มีจิตสำนึกที่ดีงามสมบูรณ์ในคุณธรรมและจริยธรรมต่อสังคมเพื่อนมนุษย์ แต่ละหลักสูตรการศึกษาจะมีส่วนประกอบรายวิชากระบวนการเรียนที่จะปลูกฝัง ส่งเสริมสนับสนุน ให้เกิดการพัฒนาในทางที่ดี โดยเฉพาะในด้านความเป็นคนดีและในด้านทักษะความรู้ความสามารถ
.............................................................................................................................................................................................
สัญลักษณ์
 
"Thinker" .. “นักคิด”
Auguste Rodin's ออกุสท์ โรแดง
 
" What makes my Thinker think is that he thinks not only with the brain, with his knitted brow, his destended nostrils, and compressed lips, but with every muscle of his arms, back, and legs, with his clenched fist and gripping toes."

“ที่นักคิดของผมคิด ไม่ใช่เพียงแค่เพราะเขาใช้สมองคิด แต่ด้วยท่าทางที่เขาขมวดคิ้ว รูจมูกบานพองออก ปากเม้ม เขาคิดด้วยกล้ามเนื้อทุกๆมัดบนหลัง แขนและขา แถมด้วยมือที่กำแน่น และนิ้วเท้าที่งองุ้มด้วย”

- Auguste Rodin -
 
          ประติมากรรมรูป The Thinker เป็นประติมากรรมที่มีชื่อเสียงที่สุดชิ้นหนึ่งของออกุสท์ โรแดง ลักษณะเป็นรูปนักคิด ซึ่งเดิมเป็นเพียงส่วนประกอบของงานอีกชิ้นหนึ่ง ที่จะทำรูปประตูอนุสาวรีย์เป็นเรื่องหรรษาในเทพนิยายของดังเต้ (Dante) โดยแต่ละรูปนั้นเป็นตัวละครตัวเอกในนิยาย
          แต่เดิมประติมากรรมรูปนี้มีชื่อว่า”กวี” โรแดงตั้งใจจะทำให้เป็นรูปของดังเต้เองที่อยู่เหนือประตู เห็นได้ว่าโรแดงคิดจะทำรูปให้เป็นมากกว่านั้น รูปนักคิดบอกเล่าได้ถึงชายคนหนึ่งที่จมดิ่งอยู่ในท่าทีที่สงบสุขุม กำลังต่อสู้กับความวุ่นวายภายในจิตใจที่มีพลังมากมาย ท่าทางการเท้าคางที่ไม่เหมือนใคร ศอกขวากดเหนือเข่าซ้าย และท่าคุดคู้ทำให้งานดูมีอารมณ์ใคร่ครวญไตร่ตรองอย่างมาก ออกุสท์ โรแดง (1840-1917) เป็นศิลปินฝรั่งเศสที่มีอิทธิพลอย่างลึกซึ้งต่อประติมากรรมในศตวรรษที่ยี่สิบ งานของเขามีเอกลักษณ์คือ ความแข็งแรงที่น่าเกรงขาม และความสมจริง โรแดงไม่ละทิ้งความเป็นมนุษย์ในด้านลบ ที่มีอารมณ์ความทุกข์ความอ่อนแอทางศีลธรรม พร้อมกับความรักและความสวยงาม โรแดง เกิดในวันที่ 12 พ.ย.ปี 1840 ในกรุงปารีส เข้าเรียนโรงเรียนมัณฑณศิลป์เมื่ออายุ 14 ปี เขาสมัครเข้าเรียนโรงเรียนวิจิตรศิลป์ถึงสามครั้งและแต่ละครั้งก็ถูกปฏิเสธ ปี 1858 เขาเริ่มทำงานหินประดับเพื่อเลี้ยงชีพ สี่ปีต่อมาความตายของน้องสาวทำให้เขาเศร้าโศกมากจนเขาต้องบวช
          หลวงพ่อที่ดูแลโรแดงเห็นความสามารถของเขาและสนับสนุนให้เขาทำงานศิลปะ ปี 1864 เขาได้พบกับโรส บูเร่ ผู้ซึ่งกลายเป็นคู่ชีวิตและเป็นนางแบบให้งานเขาหลายชิ้น ปีนั้นเขาส่งผลงานชื่อ Man with Broken Nose แก่ The Paris Salon แต่ถูกปฏิเสธในตอนแรก ภายหลังเปลี่ยนชื่องานเป็น Portrait of a Roman โรแดงไปอิตาลีในปี 1875 ซึ่งทำให้เขาได้รับอิทธิพลจากงานของ Michelangelo เป็นอย่างมาก การเดินทางครั้งนี้ดลใจให้เขาสร้างงานทีชื่อ The Age of Bronze ที่ได้รับการตั้งแสดงใน The Paris Salon ในปี 1877 และกลายเป็นเรื่องอื้อฉาวที่นักวิจารณ์ไม่เชื่อว่าเขาสร้างรูปนั้นขึ้นได้โดยปราศจากแบบที่มีชีวิต เนื่องจากความสมจริงของงานชิ้นนั้นนั่นเอง
          การโต้แย้งนั้นนำชื่อเสียงมาสู่โรแดงมากกว่าการยกย่องเสียอีก ในปี 1880 เขาได้รับงานสร้างประตูพิพิธภัณฑ์ Museum of Decorative Art แม้ว่างานนั้นจะยังไม่สำเร็จตอนที่เขาเสียชีวิตไป แต่ก็ได้กลายเป็นพื้นฐานงานที่มีอิทธิพลมากของโรแดง ในปี 1884 เขาได้รับงานที่ต่อมากลายเป็น The Burghers of Calais งานของเขามีชื่อเสียงไปทั่วโลก ตัวอย่างเช่น St. John the Baptist Preaching, Eve, The Age of Bronze และ The Thinker เขาเสียชีวิตวันที่ 17 พ.ย.ปี 1917 ศพได้รับการฝังไว้ที่ Meudon
          ขณะอายุ 76 ปี เขามอบงานของเขาเองและงานศิลปะที่เป็นของสะสมทั้งหมดของเขาให้แก่รัฐบาลฝรั่งเศส งานได้รับการจัดวางไว้ที่โรงแรม Hotel Biron ในกรุงปารีสในนาม Musee Rodin และอยู่ในตำแหน่งเดิมที่โรแดงจัดวางไว้
 
ประติมากรรมรูป The Thinker ภายในมหาวิทยาลัยหาดใหญ่
 
          สำหรับประติมากรรมรูป The Thinker หรือนักคิด ที่ปรากฏในมหาวิทยาลัยหาดใหญ่ นับเป็นรูปแบบสัญลักษณ์หนึ่ง ซึ่งสอดคล้องกับปรัชญาของมหาวิทยาลัย คือ “รู้คิด รู้ธรรม รู้สำเร็จ” โดยเฉพาะ “รู้คิด” เป็นรูปแบบถ่ายทอดความรู้ ความคิด ของคน รูปลักษณ์ เป็นคนนั่งอย่างมีสติ มีญาณสมาธิ ศิลปินใช้ความสามารถ สร้างรูปที่มีมวลพลัง ให้ความรู้สึกของความนิ่งที่แฝงความคิด ด้วยจิตวิญญาณที่คุกรุ่น การจัดวางท่าทางสรีระ ความงดงามของกล้ามเนื้อรับกับรูปทรงมนุษย์ ดูมีพละกำลังมาก แสดงออกทุกๆส่วนของรายละเอียด เช่น กำมือ อุ้งมือ นิ้วมือ นิ้วเท้า ที่งองุ้มวางเท้า ลักษณะผ่อนคลาย แต่เกร็งที่ปลายนิ้วทั้งเท้า และมือทั้งสอง ท่านั่ง วางเท้าได้กระชับ พร้อมที่จะขยับ เปลี่ยนแปลง เคลื่อนไหว อย่างต่อเนื่องได้ทุกอิริยาบถ นั่นคือ พลังแห่งศักยภาพของมนุษย์ ซึ่งศิลปินโรแดงถ่ายทอดออกมาได้อย่างต่อเนื่อง

          ปัจจุบันประติมากรรมรูป The Thinker ตั้งอยู่บริเวณลานด้านข้างอาคารนราธิวาส (อาคาร 2)
 
ดอกบัว
 
 
          ประติมากรรมรูปดอกบัว เป็นประติมากรรมโครงสร้าง โดยใช้รูปทรงของดอกบัว จัดวางเป็นช่องว่าง ช่องไฟ ด้วยเส้นและแผ่นระนาบของรูปทรง วางอยู่บนฐานวงกลม 3 ชั้น ลักษณะเป็นพื้นราบ โดยแบ่งส่วนฐานเป็น 3 ส่วน คือ เป็นพื้นดิน พื้นน้ำ และพื้นขอบรอบนอก มีขนาดความสูง 4.9 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางของขอบกลมที่ฐาน 12 เมตร เส้นรอบวงของฐาน 38 เมตร วัสดุที่ใช้สร้างรูปทรง ประกอบด้วยเหล็กเส้น ซีเมนต์ จัดโคมไฟและน้ำพุ ประกอบในพื้นที่ที่เป็นสระน้ำ
          ความหมายของดอกบัวโดยทั่วไป หมายถึงกลุ่มชนในทุกระดับ อันอาจจะเกิดจากชนชั้นกรรมาชีพจนถึงชนชั้นกลางและชนชั้นสูง ซึ่งต่างก็สามารถโผล่พ้นผิวน้ำเพื่อรอรับแสงแห่งตะวันได้อย่างเท่าเทียมกัน เปรียบเสมือนการให้การศึกษากับทุกชนชั้น ได้มีโอกาสเข้ามาศึกษาเรียนรู้และรับความรู้ ความสำเร็จได้ทั่วกันถึงแม้ว่าจะไม่พร้อมกันก็ตาม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความเข้มแข็งของก้านดอก และความตื้นลึกของพื้นผิวดินตมใต้ท้องน้ำเป็นสำคัญ (หมายถึงสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมที่แตกต่างกัน) เมื่อผลิบานคราใด ก็พร่างพราวส่งกลิ่นหอมกระจายไกลไปทั่วทั้ง คู คลอง หนอง บึง
          สำหรับดอกบัวในทางพุทธศาสนา พระพุทธองค์ได้หมายถึงบัว 4 เหล่า อันเปรียบเสมือนกับ ชน 4 กลุ่ม ดังนี้
                    ดอกบัวกลุ่มที่ 1. กลุ่มที่โผล่ พ้นผิวน้ำแล้วเพียงแต่รอให้แสงตะวันฉาย ก็พร้อมที่จะเบ่งบานทันที
                    ดอกบัวกลุ่มที่ 2. เป็นบัวกลุ่มที่ปริ่มน้ำ พยายามที่จะให้ดอกโผล่พ้นผิวน้ำ ซึ่งต้องใช้เวลาไม่มานักก็จะรับแสงแห่งตะวัน
                    ดอกบัวกลุ่มที่ 3. เป็นบัวที่อยู่ใต้น้ำ จำเป็นต้องเพียรพยายาม นับแต่ความแข็งแรงของก้านดอกและระยะเวลา เพื่อรอให้ดอกมีความสมบูรณ์พร้อม ลอยตัวโผล่พ้นผิวน้ำรับแสงตะวันต่อไป
                    ดอกบัวกลุ่มที่ 4. เป็นบัวที่ติดอยู่กับพื้นโคลนตม ซึ่งต้องใช้เวลาอีกเนิ่นนานกว่าจะลอยขึ้นสู่ผิวน้ำ มักจะเป็นอาหารของ เต่า ปู ปลา เสียก่อน มากกว่าจะส่งดอกขึ้นมารับแสงแห่งตะวันฉาย

          ปัจจุบันประติมากรรมรูปดอกบัว ตั้งอยู่ที่บริเวณวงเวียนหน้าอาคารสงขลา (อาคาร 1)
 
พระพรหม
 
 
          ประติมากรรมรูปพระพรหม ถือกำเนิดจากดอกบัว ในตำนานการกำเนิดในภพภูมิ แห่งสวรรค์อ้างถึงคัมภีร์ปุราณะ ที่นิยมเคารพนับถือเทพเจ้าสูงสุดอยู่สามองค์ คือ พระพรหม พระศิวะ และพระวิษณุ คัมภีร์ปุราณะ มีลักษณะสำคัญ 5 ประการ คือ
                    ประการที่ 1. กล่าวถึงการสร้างโลกครั้งแรก
                    ประการที่ 2. กล่าวถึงการสร้างโลกครั้งที่สอง
                    ประการที่ 3. กล่าวถึงปชาบดีวงศ์ , เทพเจ้า
                    ประการที่ 4. กล่าวถึงพระมณูทั้งหลาย
                    ประการที่ 5. กล่าวถึงพงศาวดารกษัตริย์วงศ์ และจันทรวงศ์
          พระพรหม จะถูกกล่าวถึงใน ราชนิกาย ในฐานะเทพเจ้าผู้สร้างโลก มีเทพที่ยิ่งใหญ่หลายองค์ต้องกลับมารับใช้ พระปชาบดี (พระพรหม) ผู้ทรงพลัง
          พระพรหม มีพระนามอีกมากมาย ได้แก่ ธาตริ-วิธาตริ, ปิตามหะ, โลเกศ, ปรเมษฎ์, วิธิเวธาส, สุราษฎริ, อาทิกวี, ทรุมณะ และ สนัต เป็นต้น
          พระพรหม มีรูปกายสีแดง มีเศียร 4 เศียร 4 พระพักตร์ พระพรหม มี 4 พระกร ถือสิ่งสำคัญดังนี้ กรหนึ่งถือคธา กรหนึ่งถือช้อน กรหนึ่งถือหม้อน้ำ กรหนึ่งถือคัมภีร์ มีประคำคล้องคอ และมีธนูชื่อปรวีตะ
          พระพรหม มีหงส์ เป็นพาหนะเมื่อเสด็จไปที่ใด ๆ จะปรากฏหงส์เป็นพาหนะ เราจะเห็นได้ว่าพระพรหมทรงหงส์สถิตอยู่ในพรหมโลก
          พระพรหม มีพระมเหสี ชื่อ นางสุรัสวดี ซึ่งพระพรหมเป็นผู้สร้างนางขึ้นมา
          พระพรหม เป็นมหาเทพผู้มีจิตใจงดงาม กรอปไปด้วย เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ในทางพระพุทธศาสนา จึงได้เรียกพระธรรมอันเป็นที่อยู่ของพระพรหมว่า “พรหมวิหาร”
          พระพรหม มีอายุกว่าร้อยปีพรหมโลก เมื่อสิ้นอายุของพระพรหมแล้วก็จะถึงคราว มหันตภัยโลกก็จะถึงกาลวิบัติ รวมทั้งพระพรหมเองด้วย

          ปัจจุบันประติมากรรมรูปพระพรหม ตั้งอยู่บริเวณทางเข้าในเขตมหาวิทยาลัยหาดใหญ่